In een wereld die constant in beweging is, wordt er vaak van ons verwacht dat we flexibel en meegaand zijn. Maar waar ligt de grens tussen behulpzaam zijn en jezelf verliezen? Grenzen aangeven is essentieel voor een gezond en evenwichtig leven, zowel in persoonlijke als professionele relaties. Het is een daad van zelfzorg en zelfrespect. In deze blog leer je waarom het belangrijk is om jouw grenzen te stellen en hoe je jouw grenzen kunt herkennen.
Wat wordt er bedoeld met grenzen stellen?
Er zijn twee soorten grenzen: de fysieke en mentale grenzen. Onder lichamelijke grenzen wordt fysiek contact verstaan. Hoe ver mag iemand gaan in het aanraken van jou? Vind je knuffelen niet fijn? Vind je het vervelend als iemand in je comfortzone komt? Seksueel overschrijdend gedrag is natuurlijk het voorbeeld bij uitstek van een fysieke grens die overgegaan wordt. Psychische grenzen hebben te maken met jouw wil en jouw kunnen. Een psychische grens wordt bijvoorbeeld overtreden, wanneer andere mensen te veel van je verwachten. Jouw grenzen aangeven stelt je in staat aan te geven dat een ander te ver gaat, zij het op mentaal of fysiek gebied. Geef je dit niet tijdig aan, dan zullen anderen deze grenzen blijven betreden. Bovendien zorgt het aangeven van je grenzen ervoor dat je zelfvertrouwen en eigenwaarde groeien. Daarnaast zorgt het voor minder stress en onrust in je lijf, aangezien je niet iedereen het meer naar de zin hoeft te maken.
Waarom is grenzen aangeven lastig?
Schaam je niet, als jij het lastig vindt om je grenzen aan te geven. Je bent niet de enige. De moeilijkheidsgraad zit hem in de gedachtegang dat er iets moet gebeuren, anders ben je minder waard als persoon. Een negatief zelfbeeld is daarom voor veel mensen de reden dat de grenzen aangeven een bepaalde moeilijkheidsgraad bevat. Je wilt erkenning en je grenzen aangeven, wekt bij jou de angst op dat die ander je dan niet meer kan waarderen.
Hoe herken je wat jouw grenzen zijn?
Je weet eigenlijk pas wat je grens is, als je die grens bereikt hebt. Let hierbij op dingen als:
- Wat voel je?
- Wat is je behoefte?
- Wat vind jij belangrijk?
- Wat doet het gedrag of de woorden van de andere persoon met je?
- Wat denk je op dat moment?
- Waar komen je gevoelens en gedachten vandaan?
Kijk daarnaast niet te veel naar de grenzen van anderen, want die kunnen in eenzelfde situatie elders liggen dan je eigen grenzen. Respecteer je eigen grenzen.
Grenzen aangeven in een relatie
Grenzen aangeven bij een partner is misschien wel het lastigste wat je in je relatie zult moeten doen. In een relatie willen grenzen namelijk wel eens wat vervagen. Toch blijft het van belang dat jij jouw persoonlijke grenzen aangeeft aan je partner voor een nog gezondere relatie. Je partner kan immers niet in je hoofd kijken, ongeacht hoe lang jullie al samen zijn. Zorg dus altijd voor open communicatie, zodat je makkelijker kan aankaarten wat je wel of niet wilt.
Waarom grenzen aangeven op het werk?
Voor jezelf en je collega’s is het fijn, als jij je grenzen kunt aangeven en wel om de volgende redenen:
- Je voorkomt te veel werkstress, wat op den duur kan leiden tot een burn-out.
- Collega’s krijgen meer duidelijkheid over waar jij de lijn trekt.
- Je productiviteit zal stijgen.
- Je voorkomt dat je jouw werkzaamheden afraffelt.
- Grenzen aangeven kan zelfs leiden tot een betere samenwerking op de werkvloer.
- Je werkdruk kan verlaagd worden.
Zo geef jij je grenzen aan op het werk
Grenzen aangeven is voor veel mensen kortom lastig. Wij geven je daarom een aantal tips hoe je toch je grenzen kunt stellen:
- Maak een lijstje, zodat je weet wat je moet doen en of er ruimte is voor andere taken tussendoor.
- Zeg niet automatisch ja, maar kijk kritischer naar wat je gevraagd wordt.
- Ken ook je eigen grenzen.
- Communiceer assertief.
- Geef collega’s die nog je grenzen blijven overschrijden feedback. Wordt hier niks mee gedaan, dan is het misschien jouw tijd om een andere loopbaan te kiezen waar jij wel in je waarde wordt gelaten.
- Herken patronen en zeg vaker nee.
- Let erop dat je persoonlijke tijd overhoudt en niet ’s avonds je werk mee naar huis neemt.
Grenzen aangeven: concrete voorbeelden
Als laatste willen we concreet een aantal voorbeelden geven van hoe jij bepaalde situaties kunt aanpakken om je grenzen te waarborgen. Op werkgebied kun je bijvoorbeeld eens overwerk weigeren, wanneer hier vooraf geen bericht van is geweest. Je kunt ook duidelijk bespreekbaar maken dat je na werktijd niet meer voor werk gerelateerde zaken beschikbaar bent. Je kunt aangeven dat je bepaalde taken niet alleen afkrijgt en hulp nodig hebt. Respectloos gedrag hoef je niet weg te wuiven. Het is je goed recht dit niet te tolereren en maatregelen te nemen. Op persoonlijk vlak mag je ook wel eens nee zeggen tegen een afspraakje, wanneer je geen zin hebt om iets te ondernemen.
